Werkgemeenschap Zwolle over Israëlzondag

Hoe ga je naar huis? Die vraag stelde ds. Bart Trouwborst naar aanleiding van 1 Samuël 24, de tekst voor 6 oktober 2019, Israëlzondag. Het oecumenisch leesrooster reikt het verhaal aan van David, die in een spelonk bij Een Gedi in de gelegenheid is Saul te doden. Maar hij doet dat niet. Hij snijdt alleen een fragment van zijn mantel af. De tekst eindigt met de vaststelling dat Saul naar huis gaat en dat David hogerop trekt de bergen in; ogenschijnlijk verder weg, omdat hij achtervolgd wordt door Saul, maar uiteindelijk zullen Gods goedheid en vriendschap hem achtervolgen.

De werkgemeenschap van Zwolle droeg de naam van werkgemeenschap dinsdag 24 september met verve. Op het programma stond een exegese van het materiaal voor Israëlzondag. Bart Trouwborst uit Nieuwleusen had de teksten voorbereid. Hij raadpleegde de rabbijnen en trok sleutelwoorden na in een etymologisch woordenboek. Het leverde een veelheid van woordassociaties en tekstverbindingen op, die duidelijk maakten hoe rabbijnen in de weer zijn met teksten.

Neem het schuilen in ‘een kloof’, in ‘een spelonk’. Het woord daarvoor is verwant met het woord ‘zich uitkleden’. In de preutse oriëntaalse cultuur kleedde je je uit in een spelonk, zodat je veilig was voor spiedende ogen. Het was de plaats waar David zich schuilhield. Het was ook de plaats waar Saul zich afzonderde om zijn behoefte te doen.

En dan even later weigert David zich te vergrijpen aan de gezalfde koning. Maar hij snijdt wel een stuk van het gewaad van Saul af. Letterlijk staat er ‘een vleugel’ van het kleed. Er is een veelvoud aan associaties te vinden bij de rabbijnen. Sommigen mensen at het gaat om een gebedskwast, waardoor het gewaad onteerd werd. Anderen leggen de link naar Ruth, de overgrootmoeder van David, die ooit stilletjes ’s nachts naar Boaz toekroop en veiligheid vond ‘onder de vleugel’ van Boaz. Daar wijst het woord dus op bescherming.

Bart Trouwborst sprak inleidend over het belang van een Israëlzondag. Het is de dag waarop de kerk steviger aanleunt tegen Israël dan op andere zondagen. Explicieter ook. De bezinning kan helpen om je als kerk bewust te blijven van je oorsprong. Hij refereerde aan een bijdrage van Bart Gijsbertsen onlangs, die Psalm 117 aanhaalde. Het gaat daar over de volken die de oproep krijgen: 'Prijst Hem alle gij, natiën'. En dat eindigt met de zin 'Zijn goedertierenheid is machtig over ons'. Bijna alle christelijke uitleggers denken bij dat woordje 'ons' aan de kerk of de natiën. Maar het gaat over Israël. Zo snel heb je teksten dakloos gemaakt. 

Wie zich verder wil verdiepen in de tekst van Bart Trouwborst kan de website joods-christelijke-dialoog.nl raadplegen.

Ring

De werkgemeenschap sprak verder over de ervaringen met de ring, of liever gezegd: het gebrek aan ervaringen. Er is één goede bijeenkomst geweest in Isala rond het levenseinde van mensen. Maar daarna zijn er geen nieuwe initiatieven geweest. De pastores spraken over de stagnatie op dit punt. Iemand wees op de onduidelijkheid qua doelstelling. Een ander sprak van ‘ideeënarmoede’. Een derde opperde de wens om eerst gezamenlijk over het waarom, waarvoor en waartoe  te spreken. Weer een ander wees er op dat de kerken in de stad Zwolle zich presenteren in de samenleving en dan is er minder energie voor de binnenkerkelijke afstemming.

‘De ring behoort geen moeten te zijn’, zei iemand, ‘het zou een verlangen moeten wezen’. Besloten werd dat het thema te zijner tijd terugkeert op de agenda van de werkgemeenschap. Men realiseerde zich dat het met name de pastores zullen moeten zijn die een eventueel initiatief nemen. Het is de bedoeling dat ook de classis op 29 oktober doorspreekt over de ervaringen met de ring.

Foto boven: ds. Bart Trouwborst geeft tekst en uitleg
Foto onder: ds. Liekele Hoekstra verzorgde een liturgische opening