Rowan Wiliams over God's blessing

Wat wil het zeggen als de Bijbel mensen ‘gezegend’ noemt? Gezegende mensen  zijn niet gevangen in hun eigen biografie. Ze zijn niet hongerig naar zekerheid. Ze zoeken naar meer gerechtigheid in de samenleving. Ze hebben het initiatief genomen om het lot te overstijgen.

Zo zette Rowan Williams, de voormalige aartsbisschop van Canterbury zijn verhaal in voor de Europese Kerkenconferentie in Tallinn op 17 juni. Williams was gevraagd om in te gaan op de publieke theologie. Hij reflecteerde op het thema van de assemblee: 'Under God's blessing - shaping the future'. 

Hij nuanceerde onmiddellijk de uitspraken door er op te wijzen dat wij in Europa grotendeels wel gevangen zitten in onze biografieën. We weten niet goed raad met de postkoloniale vragen. Je merkt dat Rusland eigen agressief gedrag rechtvaardigt. En de meeste narratieven van staten lijden aan blikvernauwing.

De Hebreeuwse schriften houden er een ander paradigma op na. De Joden worden steeds herinnerd aan hun bestaan, ze zijn een volk door de roeping van God. Ze vinden stabiliteit in de narratief van de roep van God. Ze worden daar constant aan herinnerd om ook idolatrie tegen te gaan. Mensen herhalen de narratief door mislukkingen heen en nieuwe pogingen de roeping recht te doen.

Het besef dat je vanuit de roeping leeft, maakt je verantwoordelijk voor elkaar. We zijn deel van een gemeenschap en daarmee bevrijd van de eigen bekrompenheid. Je verwoordt dank als je de bron van je vrijheid onderkent. De joden drukken dat uit bij verschillende feesten. Ze reiken met Pasen de eerste vruchten aan van het veld. Ze spreken uit: ‘Mijn vader was een wandelende (in de zin van een kwetsbare) Arameeër’.

Hier begint de theologie. Theologie is het reflecteren op het handelen van God. Theologie tilt ons boven ons eigen handelen uit. We krijgen een nieuwe grammatica. Boven eigen macht en onbetrouwbaarheid gaat het over het handelen van God. Dat is een perspectief niet van het verleden, maar van de toekomst. De blik is altijd op vooruit. We vieren dat God komt. Dat is ook het doel van het sacrament.

Deze geschiedenis zal uiteindelijk alles zin geven boven onze biografie uit. De christelijke gemeente leeft theologisch, we leven in dialoog met datgene waar de eucharistie voor staat. De eucharistie bepaalt je bij de kwetsbaarheid van het leven. In de theologie noem je dat de kenosis. Het is God die het verhaal vertelt. 

Williams herinnerde er aan dat de zaligsprekingen niet worden voorafgegaan door een opdracht van Jezus in de trant van: Nu moeten jullie het volgende doen. Het begint met een simpele constatering: Zalig ben je.....