Daankensweerd

We hebben ’t allemaal wel eens meegemaakt. Dat iemand dankbaar is, naar je toestapt en zegt: ‘Hoe kan ik je bedanken?’ en dat dan de ander dan zegt: ‘Daar heb je het voor’. Of  je hebt iets gedaan en iemand vraagt: ‘Mag ’t op de lopende rekening?’, en je antwoordt: ‘Ja, God zal ’t ons belonen’.

Ondanks die vertrouwdheid met dank, viel het me zwaar afgelopen week om de Overijsselse dankdag voor gewas en arbeid voor te bereiden. Dat was lastig dit jaar. Want er was weinig reden om te danken. Denk aan de oorlog in Oekraïne. De temperatuurstijging. De gasprijs. De inflatie. De stikstofcrisis. Ik kreeg niets op papier. Het lukte me pas, toen ik inzag dat dank niet per se iets hoeft af te sluiten, maar ook iets nieuws kan inleiden. Dat de dank voor het karwei uitgaat, zal ik maar zeggen.  

Dat zal ik uitleggen. Het begon met een bijbelverhaal. Sommige luisteraars zullen het kennen. Het verhaal van Jezus en tien melaatse mannen. De mannen vragen om genezing. En Jezus reageert: ‘Dat komt gaandeweg. Ga maar naar de priester en hij zal vaststellen dat je genezen bent’. Zo gebeurt het. En dan blijkt dat er maar één man terugkomt, om Jezus te bedanken. En die ene was een Samaritaan. Jezus reageert teleurgesteld. ‘Waar zijn de negen andere mannen?’ Ik vind het jammer, dat Jezus zo moppert, alsof die Samaritaan er iets aan kan doen, maar goed. Het is niet anders. Maar dan kijkt Jezus in de ogen van die Samaritaan en dan herpakt hij zich. Hij ziet de dankbaarheid. En hij geeft de Samaritaan nog meer cadeau: ‘Ga heen, je zal in de toekomst geen last meer hebben van wat er verkeerd is’. De dank geeft positieve energie voor de toekomst.

Dat merk je vaker. Ooit was mijn kleindochter in een behulpzame bui bij het eten. Ik had mijn boterham besmeerd met boter en zij gooide er hagelslag op. Een beetje te veel. ‘Jij gunt het opa’, zei ik. Ze glunderde. Vanaf dat moment rent ze altijd naar de tafel als we gaan eten, en gooit vast een berg hagelslag op mijn broodje. Mijn dankbaarheid de eerste keer werkt verslavend in haar gedrag naar de toekomst.

Dat adviseer ik alle luisteraars. Maak van iedere dag vanaf nu een dankdag. Prijs mensen om wat ze nog gaan doen. Je zal merken dat het werkt. In de streektaal hebben we er een mooi woord voor. We zeggen: ‘Dat is daankensweerd’. Daankensweerd is een passe-partout dat vele deuren open zet.