Foto: Vicaris Mauricio Menedes laat het boek zien, waarin hij met foto in actie een plek kreeg, 'Spirituele verbeelding', naast hem de auteur Jos van Remundt

Over watersnood, spirituele verbeelding en groeiende aandacht van jongeren

De Kingdom Identity Church en de Opstandingskerk in Zwolle (NGK) hebben onlangs een gezamenlijke dienst gehouden. In het begin was het even zoeken, maar gaandeweg raakte men over en weer vertrouwd met elkaars wijze van vieren.

Dat vertelde Raul Salas, voorganger van de Kingdom Identity Church, tijdens de kring van kerken uit Overijssel, die op 24 oktober 2025 bij elkaar kwam bij het monumentale gemaal aan de Kamperzeedijk in Mastenbroek. Doel van de kring van kerken is het informeren van elkaar vanuit verschillende kerken en daardoor elkaar meer leren zien als leden van het lichaam van Christus. Het voorbeeld van Raul Salas gaf precies aan, waar die onderlinge ontmoeting toe kan leiden. Het zou mooi zijn, zo werd samengevat tijdens de kring van kerken, als er op meer plaatsen dat soort gezamenlijke diensten van bijvoorbeeld een internationale kerk en een klassieke kerk kunnen plaatsvinden. Hij vertelde verder dat de diensten sinds 1 januari dit jaar worden gehouden in de Nieuw-Apostolische Kerk in Zwolle. Het contact daartoe was gelegd tijdens de vorige bijeenkomst van de kring van kerken in Steenwijk. De plek blijkt toegankelijk voor nogal wat Spaanstalige mensen in de regio; de groei is zo sterk dat men overweegt voor hen af en toe extra diensten te beleggen.

Nieuwe vicaris

Pastoor en vicaris Mauricio Meneses van de Rooms-Katholieke Kerk maakte voor het eerst kennis met de kring van kerken. Hij vertelde over zijn betrokkenheid bij de kerk in Colombia, zijn verhuizing naar Nederland en zijn inburgering in dit land. Ooit waren er 250 Nederlandse priesters actief in Colombia, nu zijn de rollen omgedraaid: Colombiaanse priesters verzorgen kerkelijk werk in Nederland. Sommige priesters keren terug, maar toen Mauricio Meneses voor de keus werd gesteld ‘of zijn kloosterlijke achtergrond trouw blijven of als diocesaanse priester in de Lage Landen werken’ bleef hij trouw aan zijn roeping hier. Hij werd in 2017 als diaken gewijd en daarna als priester. Hij werkte onder meer in Borne en in Wageningen en is nu door aartsbisschop Wim Eijk benaderd om Ronald Cornelissen op te volgen als vicaris in de regio Deventer en als pastoor in het hart van Overijssel. Mauricio Meneses zal op 8 november worden geïnstalleerd in de Basiliek van de Heilige Kruisverheffing in Raalte. Hij is al begonnen met zijn werk en ziet onder meer als uitdaging de missionaire taken van de parochie aandacht te geven.

Ingeborg Keijzer – Niewohner, regio officier Noord Oost Nederland van het Leger des Heils, vertelde dat zij donderdag 6 november met emeritaat gaat. Zij blijft waarschijnlijk deelnemen aan de kring van kerken in Overijssel. Ze ging verder in op de actuele uitdagingen van het Leger des Heils. Het Leger merkt dat de zorgvragen in de huiskamers in Overijssel steeds zwaarder worden. De GGZ-vragen nemen toe qua intensiteit. Verder merkt men in het Leger dat de publieke overheid de rampenbestrijding serieus oppakt. Met de oorlog in het oosten van Europa zijn de overheidsinstanties zich bewust van de noodzaak rampenscenario’s zorgvuldig te oefenen. Bij dergelijke scenario’s kunnen de kerken een rol spelen, niet alleen door een luisterend oor aan mensen te geven, maar zeker ook door gebouwen beschikbaar te houden voor opvang.

Liturgie

Hans Touwen, kerkrentmeester van de lutherse gemeente in Zwolle, vertelde dat zijn kerk merkt dat ook jonge mensen een strakke liturgie waarderen. Er lijkt een oprecht verlangen te zijn het Heilige recht te doen met een stijlvolle liturgie. Juist de lutherse traditie geeft daarbij houvast. Jelle Waringa, de nieuwe voorganger van de doopsgezinde gemeenten in de Kop van Overijssel, herkende die ontwikkeling. Je ziet dezelfde interesse trouwens ook bij het initiatief in Hengelo vanuit de Lutherse en de Oud-Katholieke Kerk, om weer samenkomsten aan te bieden.

Mireille Dosker was vanuit de flankerende organisatie het Oversticht aanwezig. Ze gaf een toelichting bij drie projecten. Ze vertelde dat de gemaakte kerkenvisies (inventarisaties van kerkgebouwen in burgerlijke gemeenten) een nadere uitwerking krijgen. Men probeert vooral de opengelegde infrastructuur per gemeente een structureel karakter te geven; en men zet zich in voor het toegankelijk houden of toegankelijk maken van kerkelijk erfgoed. (Zie bijvoorbeeld: Handreiking “Religieus erfgoed in beweging. Samen bouwen aan de toekomst: inspiratie voor gemeenten” https://vng.nl/nieuws/handreiking-voor-toekomstbestendig-religieus-erfgoed).

Het Oversticht krijgt veel vragen via de overheid toegespeeld. Maar er is ook een directe lijn gelegd tussen kerken en Oversticht. Kerkelijke gemeenten die advies willen krijgen over bijvoorbeeld herbestemmingen van een kerkgebouw, of verduurzaming van een gebouw kunnen gebruik maken van het kerkenspreekuur. (Zie: Kerkenspreekuur Overijssel https://steunpuntcultureelerfgoedoverijssel.nl/hulp-en-advies-nodig/kerkenspreekuur). De overheid heeft dit project recent met vier jaar verlengd.

Mireille Dosker wees tenslotte op het zogenaamde torenpad. Het torenpad is bedoeld  voor wandelaars die al kuierend de schoonheid van een kerkgebouw (her)ontdekken. Het initiatief is tegelijk een aansporing voor de kerken om hun gebouwen zoveel mogelijk open te stellen. (Zie: https://hetoversticht.nl/actueel/nieuws/374/torenpad-overijssel). Diverse kerken hebben daartoe al initiatieven genomen en vrijwilligers bereid gevonden hand- en spandiensten te verrichten. De doopsgezinde kerk in Giethoorn is bijvoorbeeld op doordeweekse dagen open van één tot vijf voor mensen die de rust van de kerk willen inademen of een kaarsje willen branden.

Watersnoodramp

Jan Dirk Wassenaar, scriba van de classis Overijssel-Flevoland van de Protestantse Kerk, hield een inleiding over de watersnoodramp die in 1825, precies tweehonderd jaar geleden, plaatsvond. De bijeenkomst werd vanwege dat jubileum ook in het bezoekerscentrum van het stoomgemaal in Mastenbroek gehouden. Jan Dirk Wassenaar liet zien hoe kerken en pastores reageerden op de ramp in 1825, die vele mensen het leven heeft gekost, juist ook in Overijssel en Friesland. Hij onderkende de neiging bij theologen om de watersnood te interpreteren als straf op de zonde of als pedagogische handreiking van God om mensen bij de les te houden. Eén van de aanwezigen zei: ‘Maar je kunt toch niet zeggen dat mensen die in de lage delen van de provincie woonden grotere zondaren waren dan mensen die op veiliger plaatsen een huis bewoonden?’. Jan Dirk Wassenaar zei daarop, dat hij zelf, als hij uitgedaagd zou worden in deze tijd om een prediking bij het thema te verzorgen eerder zou wijzen op de zorg van God die velen veiligheid bood.

Jos van Remundt, jarenlang docent levensbeschouwing en filosofie aan het Saxion in Deventer, was naar Mastenbroek gekomen om de kring van kerken een eerste exemplaar aan te bieden van zijn jongste boek ‘Spirituele Verbeelding’, een ontdekking op het kruispunt van hoop en filosofie, zoals de ondertitel zegt. Hij bespreekt daar de spiritualiteit van de middeleeuwse mystici tot de moderne kunstenaars, van yoga tot mindfullness, van Krishna tot Hendrik Marsman. Het was niet moeilijk om een keus te maken wie het boek zou mogen meenemen vanuit de kring van kerken. Want in het rijk geïllustreerde boek bleek op pagina 356 een foto te staan van Mauricio Meneses, toen hij als voorganger een Romero-herdenking leidde. Het boek van Jos van Remundt is via internet te bestellen en kost 35 euro.

Aaltje Booijink uit Raalte benoemde samenvattend de waarde van de bijeenkomst als een plek waar je in rust met elkaar van gedachten kunt wisselen.

Foto onder: Deelnemers van de kring van kerken in Overijssel op de foto met het nieuwe boek 'Spirituele verbeelding' van Jos van Remundt. Op de foto v.l.n.r.: dr. Jan Dirk Wassenaar (PKN), voorganger Raul Salas (Kingdom Identity Church), ds. Jelle Waringa (doopsgezind predikant Giethoorn e.a.), pastoor Mauricio Meneses (Rooms-Katholieke Kerk), kerkrentmeester Hans Touwen (Lutherse gemeente), Jos van Remundt (auteur en docent), ds. Klaas van der Kamp (voorzitter kring van kerken), Aaltje Booijink (oecumene Raalte), majoor Ingeborg Keijzer (Leger des Heils), Alex Schuurman (oecumene Ommen). Fotografe: Mireille Dosker (Oversticht).