Foto: Mirjam Bikker in gesprek met Mark van Pelt, classispredikant Zuid-Holland-Noord
Kerk als chambre de réflection
De nieuwe scriba van de Protestantse Kerk heeft bij diverse gelegenheden laten weten met ‘tafels’ te willen werken. Het gaat dan om kundige mensen die rond een concreet thema lijnen in kaart brengen. Welke argumenten zijn behulpzaam? Wie zijn onze bondgenoten als kerk? Wat is de stem van het evangelie daarin? Er zijn veel kwaliteiten in de kerk, probeer die bij elkaar te brengen. Zo’n verhaal kan een spiegel zijn, waarin juist het midden van de samenleving zich herkent. En juist dat midden sneeuwt bij de huidige journalistieke benadering vaak onder.
Het was één van de thema’s aan de orde kwam tijdens een meerdaags beraad van classispredikanten. Zo af en toe hebben de elf classispredikanten en de scriba van de synode zo’n bijeenkomst. Dit keer ging het over het spreken van de kerk in de publieke ruimte in kantelende tijden. Diverse mensen kwamen langs bij de groep om gedachten daarover aan te reiken.
Mirjam Bikker bijvoorbeeld. De lijsttrekker van de ChristenUnie. Ze liet zien hoe de kerk een hoopvol visioen kan bieden. De kerk kan waakzaam zijn en laten zien hoe juist God het kwaad vermag te overstijgen wat in ieder mens te vinden is. De kerk kan daarbij het gebed in de mond nemen, waarbij de voorbede voor de overheid onder woorden wordt gebracht. De kerk probeert aandacht te hebben voor concrete mensen en geeft daarmee invulling aan publiek herderschap.
Leonard Geluk, directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, schoof aan. Bij hem kwam het thema ‘wederombouw’ voorbij. De samenleving krijgt een andere inkleuring. Dat raakt ook de kerk. De VNG praat er met diverse partners over en het zou goed zijn als ook de kerken een bijdrage aan de discussie leverden.
Martijn van Leerdam, predikant van de Pauluskerk in Rotterdam, ging in op het diaconaat. Hij vertelde over de opvang van daklozen. Vijftien jaar geleden was het probleem bijna opgelost, omdat de overheid een krachtig beleid voerde. Maar dat is verflauwd; nu zijn er weer enkele honderden daklozen in de havenstad.
Winnie Verbeek ging in op oude glazen in de St. Janskerk in Gouda. Je kunt achter de afbeeldingen van mensen als Philips II, Willem van Oranje en Erasmus typen van leiderschap ontwaren.
Dick Schinkelshoek, theoloog en journalist van het Nederlands Dagblad, is recent gepromoveerd op de Duitse theoloog Alfred Dedo Müller (1890-1972). Hij schilderde een tijdsbeeld waarbij Müller zich in het centrum van de publieke meningen opstelt en actief het gesprek aangaat met onder meer de nazi’s in de jaren dertig. Waar Dietrich Bonhoeffer op de linkerflank ieder contact afwijst, sluit Müller talloze compromissen. Dat maakt zijn positie kwetsbaar.
Hij stelde verschillende vragen, die je ook bij de tafels kunt gebruiken. Vragen als:
1. Wie bepaalt wat ‘feiten’ zijn?
2. Wat is de rol van de collectieve intuïtie?
3. Weet ik van mezelf wat mijn eigen intuïtie is?
4. Hoe corrigeert het christelijk geloof de machten van deze tijd?
5. In welke richting beweegt zich het midden onder invloed van de flanken?
6. Met welke bondgenoten zit ik in één loopgraaf?
7. Wanneer trek je een grens? Wanneer zeg je ‘nee’?