Vrijwilligers

Ik wil het met u hebben over de vrijwilligers. Of liever nog: het tekort aan vrijwilligers. Het aantal vrijwilligers daalt al jaren. Het lag afgelopen jaar op ongeveer 40 procent in Nederland; in Overijssel ligt het percentage nog iets hoger. Dat heeft te maken met de christelijke achtergrond. Maar over de hele linie van school en sport tot kerk merk je dat het moeite kost om mensen te vinden die om niet iets willen doen.

Ik merkte het weer, toen ik onlangs in een naburige plaats ging tennissen. Ik zat even bij de bar een kopje koffie te drinken. Ik werd bediend door een vrijwilliger. Ik begon een praatje. ‘Dus u bent de barmedewerker’, zei ik tegen de man, een beginnende zeventiger. ‘Ja, vandaag wel’, zei de man. ‘En ik ben ook de secretaris, en deze week ook de schoonmaker’. ‘Asterantoe’, zei ik, ‘U stapelt functies’. ‘Ja’, zei de man, ‘we moeten wat. Ik wil het stokje als secretaris graag overdoen aan een jonger iemand. Maar ja, je moet je aan allerlei regeltjes houden van de overheid. En je moet bijvoorbeeld sponsors zoeken. Dat is geen leuk werk. We hebben van alles geprobeerd. Eerst een briefje op het prikbord ‘Secretaris gezocht’. Later hebben we dat aangepast en er van gemaakt: ‘Liefhebbers van geld gezocht’, vanwege dat sponsors zoeken, snapt u wel?’ Ik knikte. ‘En iemand voor de bardienst vinden is ook lastig?’ ‘Ja’, knikte de man, ‘daar hangt de vacature’. En ik las hardop: ‘Kroegtijger gezocht’. ‘Aan de omschrijving kan het niet liggen’, zei ik.

Je merkt op zo’n moment dat de samenleving verandert. Als ze dan eindelijk met pensioen zijn, willen ze eerst het pensioenpotje wat opmaken. En jonge mensen zijn tweeverdieners. Die hebben geen tijd voor allerlei klusjes. En al zeker niet als ze kinderen hebben.

Vroeger was je jaren lid als voetballer lid van een voetbalvereniging en uit loyaliteit met de club was je later vier jaar penningmeester. Tegenwoordig is vier jaar veel te lang.  En iedere week dezelfde tijd aanwezig, lukt niet altijd. ‘Dat is de reden dat ik deze week schoonmaker ben’, zei de barman bij de sportvereniging waar ik op visite was. ‘De vrijwilliger is een weekje naar Tenerife’.

Ik heb het nog eens nagezien in de verkiezingsprogramma’s van de nieuwe politieke partijen. Wat schrijven PVV, NSC en BBB over vrijwilligers? De Grondwet is ingewikkeld. Maar zoiets als visie op vrijwilligersbeleid kan niet te moeilijk zijn. Ik moet u teleurstellen. Je vindt er geen uitgesproken ideeën over. Degene die dat bij het schrijven van het program in de gaten moest houden, was blijkbaar even met vakantie.