Geestelijk karakter kerkenwerk 

Wie leiding geeft in de kerk, doet meer dan een klus uitvoeren. Of je nu dominee bent of lid van het college van kerkrentmeesters, het werk draagt een geestelijk karakter. Ds. Jan Dirk Wassenaar, scriba van de classis Overijssel-Flevoland en ook voorzitter van de commissie Orgelzaken van de VKB/PKN, komt drie pagina’s lang aan het woord in de jongste uitgave van Kerkbeheer, het blad van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer in de Protestantse Kerk.

Hij pleit voor de ouderling-kerkrentmeester, waarin hij het geestelijk karakter van de beheerkant het beste verankerd ziet. ‘Ik vind het jammer dat er geen sprake meer is van de regel dat alle kerkrentmeesters ambtsdrager zijn’, zegt hij. ‘Ik begrijp dat het nodig was om mensen voor het kerkrentmeesterlijke werk te krijgen, maar ik vind het een vorm van uitholling van het ambtelijke karakter van het werk. Het gaat om meer dan klussen uitvoeren op het kerkelijke erf. Het is voluit geestelijk werk’.

Hij gaat in op de vraag hoe hij als predikant mede sturing geeft aan beheerzaken. ‘Als predikanten denken we ook mee over wat er gedaan wordt met het vermogen van de gemeente. Enkele jaren geleden is besloten om land aan te kopen en zijn er vakantiewoningen aangekocht. Dan laat ik mij voorlichten over de overwegingen van het college en wil ik daarover meedenken. Een ander voorbeeld is de beëindiging van het contract van de ouderenpastor, waardoor het takenpakket van de wijkpredikanten veranderd is. Dat was ook een kwestie van overleg, trouwens met de hele kerkenraad’. Vanuit die betrokkenheid denkt de predikant ook mee over het inzamelen van financiële middelen voor het onderhoud van het kerkgebouw. Daarvoor zijn ook externe middelen gezocht. ‘De kerk is immers niet alleen van de protestanten, het is een gebouw van het hele dorp’.

Schouwen

Jan Dirk Wassenaar legt uit waar ongeveer de taakscheiding ligt tussen predikanten en leden van het college van kerkrentmeesters.  “Ik heb nog nooit een vergadering van het college bijgewoond. Wel hebben we in mijn gemeente elk jaar een overleg tussen een delegatie van het college en de predikanten. In een uurtje zetten we de klokken weer even gelijk, bijvoorbeeld inzake de arbeidsvoorwaarden. Zo kwam een jaar of wat geleden de kwestie 'zonnepanelen' op tafel. Die zijn inmiddels aangebracht. Verder: eens per twee jaar komen twee of drie kerkrentmeesters bij ons thuis 'schouwen'. Zo noem ik dat altijd. Dan bekijken ze hoe de pastorie er bij staat, buiten en binnen. Bij eventuele gebreken gaan we na wat voor onze eigen rekening is en wat voor rekening van de gemeente is”.

Vanuit de gezamenlijke verantwoordelijkheid is de predikant ook betrokken bij de geldwerving, zoals dat straks weer actueel is bij de actie Kerkbalans die in januari wordt gehouden. Wassenaar: “In mijn gemeente is steeds een van de predikanten lid van de Kerkbalanscommissie. Hij bemoeit zich niet zozeer met de uitvoering als wel met de wijze van communiceren zoals de inhoud van folders en brieven. Verder heb ik een gemeente gediend waar de actie op een avond geopend werd met een kort meditatief moment, waar alle kerkbalanslopers aanwezig waren en vervolgens gingen ze op pad. Ook in de preek kan het aan de orde komen. Bij een preek over het “penningske der weduwe” heb ik het eeuwenoude offerblok naar voren gehaald en de kinderen er bij betrokken”.

Visioen

Nico de Jong, auteur van het artikel, vraagt aan Jan Dirk Wassenaar of de etiketten van ‘realisten’ en ‘idealisten’ op respectievelijk ouderlingen-kerkrentmeesters en predikanten zijn te plakken. Jan Dirk Wassenaar nuanceert de benadering:  “Deze typering vind ik te kort door de bocht. Predikanten zijn ook realisten, lijkt mij: zij doen hun werk te midden van de mensen, zij weten heus wel wat er speelt. Met andere woorden: zij zweven niet boven de werkelijkheid. Natuurlijk, ze zijn wel gedreven door een ideaal, een visioen. Bij kerkrentmeesters domineert misschien het realisme, een zekere zakelijkheid is deze mensen niet vreemd, en daar is ook niets mis mee. Maar het zou treurig zijn als zij hun werk niet als idealisten zouden doen. Daarom ben ik ook blij dat de kerkrentmeesters in mijn gemeente allemaal ambtsdrager zijn. Ze nemen deel aan het kerkenraadswerk, onder meer aan de bezinning in elke kerkenraadsvergadering. Wij hebben altijd een inhoudelijk onderwerp”.

Wie het hele artikel wil lezen kan het blad Kerkbeheer lezen; een abonnement loopt via de VKB, info@kerkrentmeester.nl