Foto: links ds. Roel Knijf, rechts ds. Rianne Veenstra

Predikant onderdeel van netwerk

Voel je je eenzaam als predikant? Hoe is dat op het moment dat je positie kiest als profeet? Roel Knijf, directeur van de Bond van Nederlandse Predikanten vroeg het 20 mei tijdens de landelijke predikantendag in Nijkerk aan ds. Rianne Veenstra uit Almere. ‘Ik voel me niet eenzaam’, reageerde de predikante uit Almere, ‘want juist als predikante mag ik me verbonden weten met zoveel anderen’.

Rianne Veenstra was gevraagd een pitch te houden over het thema ‘Tussen verbinder en profeet’. Ze vertelde dat ze een jaar geleden een mail had gekregen met de vraag om een lijst te ondertekenen tegen ‘het slechtste asielbeleid ooit’. Ze had dat niet gedaan. Ze zag niet voor zich dat het kabinet daarop zou reageren. Tegelijk gaf het niet tekenen haar wroeging. ‘Was ik soft geworden?’ Ze vertelde vervolgens van een gesprek met een rector van het lutherse seminarium in Moskou. Hij adviseerde zijn studenten om niet van leer te trekken tegen Poetin. Niet dat ze alles zo geweldig vonden van wat Poetin deed, maar de rector had de studenten nodig als predikant in de gemeenten. ‘Hij had niets aan monddood gemaakte predikanten’. Rianne Veenstra zei zich te realiseren dat we iets anders nodig hebben, namelijk een landelijk netwerk van mensen die elkaar steunen. En dat netwerk is er al en het heet ‘de kerk’.

Ds. Anne Walsma uit Amersfoort gaf ook een pitch. Ze verhaalde hoe ze als voorzitter van de plaatselijke Raad van Kerken recent de onthulling van een Joods monument had bijgewoond. Vanuit Amersfoort waren 360 inwoners in de Holocaust omgebracht. Een Joodse vrouw sprak haar aan en vertelde hoe belangrijk voor haar de steun is. Tegelijk verhaalde ze dat iedere demonstratie tegen het geweld in Gaza onmiddellijk repercussies heeft voor de ervaringen van de Joodse gemeente op sabbat. Tegelijk met de demonstratie nam de agressie tegen Joden toe. ‘Ik vind dat ingewikkeld en ik voel me klem zitten in dat dilemma’, zei de Amersfoortse predikante.

Ds. Sytze Ypma uit Franeker gaf een inleiding op het thema: Pastor, priester en profeet. Hoe heeft een predikant zich op te stellen in een tijd van ontbinding? Hij begon met de situatie in Gaza. Hij riep op zich uit te spreken over het zinloze geweld in Gaza. Juist vanuit de onopgeefbare verbondenheid met Israël moet je een rode streep durven te trekken tegen de volkerenmoord in Gaza. Het voorbeeld toonde volgens hem dat er geen scheidslijn is tussen de profeet en de verbinder.

Hij ging vervolgens in op het zelfbeeld van een pastor. Het zelfbeeld ontwikkelt zich al vroeg in de empathie van de kind-ouder-relatie. Als het in de jeugd misgaat, moet later met therapie het vermogen zich kwetsbaar op te stellen opnieuw in beeld komen. Als het goed zit met de zelfwaardering kan je ook omgaan met teleurstellingen en andere ervaringen. ‘Gerijpte empathie is compassie kennen’.

Ypma ging in het tweede deel van zijn referaat in op de persoon van Calvijn. Hij benoemt de posities van priester, profeet en (herderlijke) koning. De pastor/koning kom je veel tegen bij predikanten en heeft iets van een herder. De priester verbindt met God. En de profeet spreekt vanuit God en schuwt de waarheid niet. Veel predikanten hebben moeite met die laatste rol. Ypma benoemde de zelfreflectie als mogelijkheid daarin te groeien.

Ds. David Heek, voorheen vrijgemaakt predikant en theaterman, ging eveneens in op de verbinder en de profeet. Hij zette twee profeten op het podium: Nahum, een stoere profeet met stevige taal; en Jona, een wat timide profeet, die vooral zelf een weg moet zien te vinden. Hij koppelde de twee profeten aan eigenschappen die Paulus toedicht aan een profeet: opbouwen, bemoedigen en troosten. David Heek koos uiteindelijk vanuit de cirkel van invloed voor het omgaan met emoties zoals verdriet (troosten), angst (bemoedigen) en woede (opbouwen). Heek stelde dat je als predikant stevige taal kan gebruiken, maar dan moet je consequent zijn en afreizen naar Gaza, of je zoekt op je eigen lokale plek naar de weg van God.

De Broers van Arkel verzorgen de opening met cabaret over hun vader die over zeven maanden met emeritaat gaat. Daarover was eerder een verslag te lezen op deze website (klik hier). 

Foto onder: de Broers van Arkel

Foto: ds. Sytze Ypma