Troonrede

Het Ikonenmuseum in Kampen laat met talrijke voorbeelden zien dat iconen gebruik maken van
een eigen beeldtaal. De geloofsbeleving en de denkbeelden van verschillende oosters-orthodoxe
kerken komen op iconen tot uiting. Op een icoon komen ze op verschillende manieren samen.
Deze icoon uit het Rusland van de18e eeuw beeldt de Wijsheid Gods uit. De Wijsheid is hier te
zien als een engel die gezeten is op een troon. In het Bijbelboek Spreuken komt de Wijsheid als
een sprekend personage aan het woord’(8: 22, 23):

“De HEER heeft mij vóór al het andere geschapen, toen Hij zijn scheppingswerk begon, was
ik zijn eersteling. Ik ben in het begin gemaakt, nog voor alles er was, nog voor de aarde
vorm kreeg”.

Links naast de troon staat de Moeder Gods, met in haar handen een ‘diskos’ (schijf ) met Christus
Immanuel, het pre-existente Woord van God. Rechts naast de troon staat Johannes de Voorloper,
de Doper. Met zijn rechterhand vormt hij het tweevingerkruis, een zegenend gebaar. Boven aan
de icoon zijn zes engelen afgebeeld die knielen voor een lege troon met het evangelieboek. Die
lege troon heet de hetoimasia, Grieks voor: wat is voorbereid, wat gereed ligt. Het is het symbool
van de rechterstoel van Christus die gebruikt zal worden bij het Laatste Oordeel.

Het heil van God is hier van het eerste tot het laatste woord uitgebeeld. De engel van de Wijsheid
spreidt haar vleugels en omspant de hele aardse geschiedenis. Dit allesomvattende beeld is een
oproep tot bescheidenheid; het past mensen niet om al te grote woorden te zeggen of om met
wonder en geweld laatste waarheden te verkondigen. Dat komt alleen de Wijsheid van God toe.
Mensen mogen niet op die troon gaan zitten om voor God te spelen.