Lezen

Wij lezen steeds minder. Het is wrang dat daarom de deuren van de stadkamer in Zwolle met de lockdown zich weer slijten. En dat terwijl het hart van Zwolle tien jaar bestaat. Het is ook wrang voor de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek. Die nodigt jonge mensen* uit in november met een campagne om vaker een boek te lezen. En dan is de bibliotheek overdag* gesloten. Dat maakt het er niet eenvoudiger op de jeugd weer met de neus in de teksten te krijgen.

Ik mag zelf erg* graag lezen. Als ik lees, en het verhaal heeft me te pakken, doet de fantasie de rest. Mijn laatste aanwinst is een boek van Pamela Watson. Ik ken haar niet. Het is een vrouw uit Londen. Ze heeft op de fiets gereden van de Westkust van Afrika naar de Oostkust. Ze deed er twee jaar over. Er stonden plaatjes bij in ’t boek van de schrijfster toen ze bij dertig graden Celsius moest fietsen en stevig ingepakt was om niet lek geprikt te worden door de tse-tse-vlieg. ‘Ja meneer’, zei de verkoper bij Waanders tegen me, ‘u kunt er beter over lezen dan zelf gaan fietsen’. En zo is het. Lezen maakt ut leven een stuk makkelijker.

Het schijnt dat jonge mensen weinig aardigheid aan lezen hebben. Ze kopen zelden een boek. Je kunt nog beter vroedvrouw zijn op een oorlogsschip dan boekverkoper voor jonge mensen*. Jonge mensen hebben liever een bokking dan een boekje*. Zo’n 2,5 miljoen Nederlanders zijn niet meer in staat om de bijsluiter van medicijnen te begrijpen. Nu zijn die bijsluiters vaak ook zo’n opsomming van ellenden, dat je denkt: ‘’t Is gezonder geen medicijnen te gebruiken dan jezelf bloot te stellen aan al deze bijwerkingen’.

In Zwolle hadden ze vlot* in de gaten* dat we minder boeken lezen. Toen de bibliotheek ging fuseren* met de muzerie, een culturele instelling, hebben ze zich geen bibliotheek genoemd, maar stadkamer. Het moest een plak zijn waar je na je huis en school of werk graag bent. Een plek waar je je op je gemak voelt.  

Je kunt dan ook in de Zwolse stadkamer niet alleen boeken lenen, mar je kunt je ook op andere manieren bezighouden. Er zijn plekjes om te studeren. Een café. Een podium. Dat podium is bijzonder. Er is poetry dating en living books. Ze gebruiken Engelse woorden. Poetry dating vertaal ik als: Praten over een gedicht. En living books is praten met een levendig boek. Dus gewoon een gesprek voeren met een mens. Misschien is dat wel de toekomst. Een tekst hoeft niet klein* geschreven te zijn om je te raken. Maar als je geen boeken koopt, moet je wel een grote kennissenkring hebben om alles aan de weet te komen. Geef mij dan maar een gewoon boek met pagina’s. Dan kan je af en toe als het minder boeit gewoon een bladzij sneller omslaan.

Specifieke zegswijzen in de streektaal:
 
* jonge mensen: ‘böl en deerne’.
* overdag: ‘op lichtendag’.
* erg: ‘unmeunig’.
* je kunt nog beter vroedvrouw zijn op een oorlogsschip dan boekverkoper voor jonge mensen: Ie kon nog beter vroedvrouwe wörn op een oorlogsschip dan boekverkoper veur jonge mensen’.
* jonge mensen hebben liever een bokking dan een boek: ‘Jonge mensen hem liever een bukking dan een bukien’.
* vlot: ‘rap’.
* in de gaten: ‘in de smiezen’.
* fuseerde: ‘in mekare efoegelt worn’.
* klein: ‘fien’.