Gijsbertsen: anti-judaïsme zit in de berijmde psalmen

Het anti-judaïsme zit ook in de berijmde psalmen. ‘Die zijn Israël-loos of, zonder dat je het weet, zelfs anti-judaïstisch, maar we zijn gewend ze zo te zingen’. Dat zegt ds. Bart Gijsbertsen, emeritus-predikant in Kampen, in een publicatie op de website van de landelijke kerk.

Ds. Bart Gijsbertsen komt aan het woord als inleider voor de landelijke ontmoetingsdag Kerk en Israël op 11 september. Daar gaat het over het anti-judaïsme in de kerk. Met anti-judaïsme wordt anti-Joods denken en handelen bedoeld. Het komt er volgens Gijsbertsen uit voort dat we niet meer weten wat we bedoelen met het woord Israël. ‘Er is in de kerk geen theologie gemaakt over Israël. Het woord zit gevangen in de actualiteit, in de politiek rond de staat Israël, in de Palestijnse kwestie. Predikanten zijn er vanuit hun studie nog wel mee bezig, maar het gewone gemeentelid hoort nauwelijks iets over Israël. En vergeten is ballingschap, zegt de Joodse traditie’.

Het is een verlegenheid van de kerk, meent Gijsbertsen.  ‘Dat komt omdat we er niet op studeren. In de kerkorde staat wat over Israël, er zijn nota’s over geschreven, maar die bereiken de gewone predikant niet en de gemeente al helemaal niet. Het gaat daardoor óf richting Israël-verheerlijking óf juist richting het verzwijgen van Israël vanwege de actuele problematiek in dat land. Zo ontstaat een soort Israël-loosheid, het wordt leeg’.

Gijsbertsen herkent de Israël-loosheid in de psalmen, maar ook in bijvoorbeeld de apostolische geloofsbelijdenis. Je komt er Israël niet in tegen. ‘Exegetisch gezien vind ik het door de Israël-loosheid in de kerk vaak droevig, en los van de wortels, van de Tenach, de bijbel voor Jezus. Zo kan het niet meer. We moeten wortelen in de Tenach, ontsnappen aan de leegheid, aan de Israël-loosheid, anders gaat het gewoon weg’.

De landelijke ontmoetingsdag vindt plaats in De Schakel in Nijkerk. Naast Gijsbertsen komen aan het woord: dr. Riemer Roukema uit Zwolle, dr. Lieve Teugels en dr. Leo Mock. Klik hier.