Kracht van aanwezigheid

De kracht van de aanwezigheid. In het Nederlands klinkt het minder stevig dan in de alliteratie van het Engels: The power of presence. Dr. Raffic Osman van de Treasures Foundation sprak er over bij de migrantenkerken op 27 oktober in de Opstandingskerk in Zwolle. SKIN (Samen Kerk in Nederland) had de bijeenkomst georganiseerd om vertegenwoordigers van migrantenkerken in de regio onderling met elkaar te verbinden. Middels de classispredikant was ook de Protestantse Kerk in Nederland vertegenwoordigd.

De in Nigeria geboren Osman vertelde hoe een innerlijke stem hem letterlijk onder de douche had aangesproken en had duidelijk gemaakt dat hij soep moest gaan serveren onder de mensen die in het onderhuis in Amsterdam voor een kerkdienst bij elkaar kwamen. Hij hoorde de stem en wist dat God sprak. Hij had geen idee waar het voedsel vandaan moest komen of geld om het initiatief te starten. Maar toen hij het vertelde onder de aanwezige kerkbezoekers bleek de een de selderij aan te kunnen reiken en de ander de bouillon. Zo was de ‘soupkitchen’ gestart die een hoge vlucht zou nemen en inmiddels meer dan tweehonderd gasten trekt. Het initiatief was opgepakt door meer mensen die zich lieten aanspreken door ‘the power of presence’, het persoonlijke, authentieke woord van de voorganger. Het is de kracht van de aanwezigheid, of zoals Moses Alagbe het met een boektitel verwoordde: ‘The church is boring! if it is not relevant’.

Raffic Osman liet zien hoe de kracht van de aanwezigheid een rol speelt in de ontmoeting van Jezus met de Samaritaanse vrouw bij de bron (Johannes 4). Jezus moest van zijn Vader door Samaria gaan. Daar trof hij de vrouw bij de bron. Het is de kracht van zijn aanwezigheid die doorslaggevend is. In het gesprek zelf blijkt hij makkelijk mee te bewegen met de opmerkingen van de vrouw. ‘We moeten ons perspectief los laten als we mensen willen ontmoeten’, adviseerde Raffic Osman. Jezus reageert steeds op het perspectief van de vrouw. Als de vrouw zegt dat ze geen man heeft, bevestigt Jezus haar daarin. En als de vrouw – geschrokken van de opmerking dat ze zeven mannen heeft gehad – het gesprek op een theologische boeg gooit, stapt Jezus even gemakkelijk over op dat thema. Er zit geen gekunstelde missionaire boodschap in. ‘Opportunities presenteren zich vanzelf’.

Raffic Osman gaf daar verschillende voorbeelden van. Hij vertelde bijvoorbeeld van een jongeman die soep kwam eten. Hij vertelde Raffic dat hij een rugzak bij zich had waarin hij middelen had om de hand aan zichzelf te slaan. Maar hij had de middelen niet meer nodig, nu hij liefdevol was opgevangen en gratis soep ontving. Toen Osman een paar weken later de jongen ergens in Amsterdam trof en aangaf hem niet meer terug gezien te hebben zei de jongen: ‘Dat is ook niet nodig. Ik heb inmiddels werk. Maar je woorden hoor ik nog dagelijks’. Raffic Osman had geen idee wat die woorden waren, maar door de Geest gedreven waren soep en woorden binnengekomen bij de jongen op het goede moment en hadden ze weer lijn in zijn leven gebracht. ‘Opportunities presenteren zich vanzelf’.

Op de bijeenkomst was ook Kirsten van der Ham aanwezig. Zij is promovenda aan de PTHU en werkt aan een project intercultureel bijbellezen. Daarbij koppelt ze een klassieke gemeente aan een internationale kerk en lezen vertegenwoordigers van de twee gemeenten een zelfde tekst. Ze ontmoeten elkaar twee keer en wisselen de leeservaringen uit. Kirsten gaat het project in Zwolle draaien met de Evangelisch-Lutherse Gemeente en een nog te zoeken internationale kerk. Er komen vijf artikelen over het onderzoek, die samen haar aan een academische titel helpen. Voor de Protestantse Kerk is de leeservaring van belang, omdat het een proeve is, een spiegel voor andere gemeenten, van hoe witte Nederlanders en nieuwe Nederlanders een zelfde bijbelverhaal lezen.

Flevoland

Madelon Grant, coördinator van SKIN, vertelde dat de contacten in de regio Zwolle (grofweg de plaatsen: Zwolle, Deventer, Zutphen, Apeldoorn) drie jaar geleden is begonnen als inspanning om elkaar beter te leren kennen. Ook in de regio Almere werken migrantenkerken samen. Daar is op 16 december een speciaal concert.

Raoul en Darlise Salas van Bethesda Ministries in Stadshagen waren eveneens aanwezig. Zij leiden al elf jaar een multiculturele gemeente van zo’n zestig mensen in Zwolle, een groot deel van de gemeenschap komt uit het Caribisch gebied. Het voorgangersechtpaar is de verbinding naar de Kring van Kerken Overijssel, waarvan ze deel uitmaken.

Koreaanse kerk

Bij de bijeenkomst waren nog enkele andere kerken vertegenwoordigd, zoals de Koreaanse Kerk in Zwolle. Deze is ontstaan vanuit twee theologie-studenten uit Kampen. Ze ontdekten dat er veel meer Koreanen in Nederland wonen en hebben onderdak gevonden in de Zuiderkerk in Zwolle, waar men elkaar regelmatig ontmoet. Het kerkgebouw wordt hen om niet gegund. Dat is van belang, vertelde Osman, want ook in Amsterdam hebben ze op zo’n manier de soupkitchen kunnen uitbouwen. Migrantenkerken hebben vaak geen vermogen vanuit het verleden wat ze kunnen inzetten en zijn dus afhankelijk van bijvoorbeeld andere kerken, die pro Deo onderdak willen aanreiken.

Naast de migrantenkerken waren er overigens ook vertegenwoordigers van typisch Nederlandse kerken, zoals Pieter Messelink (gereformeerde kerk vrijgemaakt), Gé Draaijer (christelijke gereformeerde kerk) en Jeroen Kanis (van de internationale kerk uit Kampen en Zwolle; al mag je hem met de kerk die hij vertegenwoordigd niet tot de typisch Nederlandse kerken rekenen).

Foto's: 
Raffic Osman (boven) 
Kirsten van der Ham (beneden)