Katholieke kerken tillen minder zwaar aan academische achtergrond ambt

Herkenning van de vragen en sterkte bij de uitwerking. Dat was de reactie van het oecumenische overleg FUGO (Flevoland, Utrecht, Gelderland en Overijssel) op de ambtsdiscussie die gaande is in de Protestantse Kerk.

Dr. Jaap van Beelen is voorzitter van het overleg. Hij legde uit hoe de ambtsdiscussie wordt gevoerd in de Protestantse Kerk. Het gaat om een thema waar al lange tijd over wordt gesproken; uiteindelijk is het aannemelijk dat de kerkelijke werkers een ambtelijk onderdak krijgen, waarbij ook de bevoegdheid kan horen de sacramenten te bedienen.

Vertegenwoordigers van rooms-katholieke, oud-katholieke en orthodoxe kerken legden uit dat ze de discussie herkenden. Het idee dat postvatte in vorige generaties in de Protestantse Kerk, dat je per se een academische opleiding moet hebben om Woord en Sacramenten te kunnen bedienen, leeft niet in deze tradities. De Koptische vertegenwoordiger vertelde dat er in zijn kerk voorbeelden zijn van mensen met een artsenopleiding of een andere maatschappelijke verantwoordelijkheid, die als priester zijn gewijd.

De Koptische kerk kent als toeleiding in het ambt zeven varianten op het diakenschap. En dit zijn allemaal vrijwillige taken. Daarnaast zijn er twee soorten priesters: zij die uit seculiere taken zich aanmelden en zij die vanuit een klooster komen. De bisschoppen zijn vaak priesters met een kloosterachtergrond; dat is geen principe, maar de keus heeft te maken met het praktische gegevens dat de ongehuwde monniken in de praktijk meer tijd hebben om theologie te studeren en zich te verdiepen in de achtergronden van hun kerk.

De katholieke kerken in het FUGO naast de Protestantse Kerk - om ze zo te bundelen - vertelden alle een soort van toegang tot het ambt te hebben die uiteindelijk via de bisschop loopt, maar die ook langs allerlei werkgroepen gaat die advies uitbrengen. Als iemand zich geroepen voelt, kijkt zo’n commissie naar praktische zaken als evenwichtigheid, stressbestendigheid, sociale vaardigheden en fysieke gezondheid. ‘Je moet als orthodox priester uren staan en de liturgie vieren, dat vraagt ook om een bepaalde fysieke gezondheid’, legde een van de deelnemers uit. Een academische opleiding vooraf, zoals in de Protestantse Kerk te doen gebruikelijk, is niet vereist. Wel is er in de regel een opleiding verbonden met de toelating, die afhankelijk van de achtergronden van de ambtsdrager-in-spe twee tot vier jaren in beslag kan nemen.

De vertegenwoordigers in het FUGO wisselen op informele leest informatie uit. Het is een oecumenisch afstemmingsorgaan dat periodiek bij elkaar komt. De Russisch-Orthodoxe afgevaardigde vertelde over de koers van de OekraÏense Orthodoxe Kerk, die autocephalie heeft uitgeroepen. Verder is de Macedonische kerk autocephalie verleend vanuit de Servisch Orthodoxe Kerk. De Koptisch Orthodoxe Kerk berichtte dat er enkele nieuwe bisschoppen zijn gewijd in de kathedraal in Egypte; zij zullen onder meer aan het werk gaan in Noord-Amerika.

Foto: Youssef Milad, afgevaardigd vanuit de Koptisch-Orthodoxe Kerk (links) overhandigde classispredikant ds. Klaas van der Kamp een wijwaterhouder (op de voorgrond). Het thema van besprenkeling met water als bekrachtiging van een zegen kwam in een eerdere vergadering aan de orde. De classispredikant gaf toen aan dat het besprenkelen met water buiten de doop in protestantse kring minder gebruikelijk is, maar in enkele situaties een bekrachtiging kan zijn van een zegen die men uitspreekt.