Herkenning Overijsselse kerken

De Russisch-Orthodoxe Kerk in Deventer is van recente datum. Dat bleek toen vader Theodoor van deze kerkelijke gemeenschap in de kring van kerken Overijssel op 30 september het verhaal vertelde van de oorsprong. Het begon met een enkele vluchteling vanuit Rusland; er kwam groei toen er meer mensen van achter het IJzeren Gordijn naar West-Europa kwamen. En inmiddels gaat het om een gemeenschap van zo’n 140 mensen.

Aanvankelijk was de taal Kerkslavisch. Inmiddels wordt 95 procent van de tekst in het Nederlands uitgesproken. Er kwam een kerkgebouw in 1999 en het gebouw is nog een keer uitgebreid in deze eeuw. Vader Theodoor is sinds 1984 verbonden als priester aan de gemeenschap. De gemeenschap komt trouw samen en spreekt klassieke teksten uit. Een iconenschilder heeft 23 grote iconen gemaakt die de wand sieren waarnaar de gelovigen zich richten.

Ds. Henk Mijnders van de Christelijke Gereformeerde Kerk reageerde op het verhaal van de orthodoxie. Hij vertelde hoe hij ooit argeloos over ‘liturgie’ sprak in protestantse zin, toen hij de volgorde van de teksten bedoelde. Hij kreeg te horen dat er alleen sprake kan zijn van een liturgie als er een eucharistie wordt gevierd. In de opleiding leer je dat protestanten in het westen denken vanuit schema’s van ‘schuld en genade’ en mensen in de orthodoxie werken meer met de begrippen ‘leven en dood’. Er is minder accent op dogmatiek en meer accent op aanbidding. Iconen, zo vertelden enkele deelnemers van de kring, zijn in niet-orthodoxe kring inmiddels ook een soort hype geworden.

Is er een zoeken naar aanpassingen in de liturgie?, wilde iemand uit de kring weten. Vader Theodoor ontkende. De kracht wordt juist gevonden in het uitspreken van de aloude teksten. De enige aanpassing in de liturgie, vulde Hanna een orthodox lid aan, is het uitspreken van het Onze Vader in diverse talen van mensen die aanwezig zijn. Enkele deelnemers verwezen naar eigen ervaringen met liturgie vanuit het klooster in Chevetogne.

Rondgang

Deelnemers van diverse kerkgenootschappen vertelden over de ontwikkelingen in hun eigen kerkgenootschap. In de Rooms-Katholieke Kerk besteedt men veel aandacht aan de concentratie op enkele kerken waar de eucharistie wordt uitgedeeld. Tegelijk probeert men via gezinszondagen impulsen te geven aan het geestelijke leven. Vanuit het jongerenklooster van de 3 G-kerken in Deventer, vertelde ds. Rien van den Berg, over de plannen om het jongerenklooster een nieuw onderkomen te geven. Wil Brouwer van de protestantse gemeente Enschede berichtte over de eenheid in de textielstad en het cluster van pastores dat gevormd is. Ds. Laura van Weijen informeerde over de 34 gemeenten van de VEG. Het kost inspanning om als kleine gemeenten elkaar te blijven ondersteunen. Een soortgelijke ervaring bracht Harry Wendt van de Remonstranten onder woorden. Hij zag uit naar de clustering van energie in de provinciehoofdstad. Ingeborg Keijzer vertelde over de situatie bij het Leger des Heils. Er zijn inspanningen om de kerk in de buurt een sociaal gezicht te geven. De Christelijk-Gereformeerde Kerk in Zwolle is enigszins atypisch, omdat men zich in groei kan verheugen, vooral omdat mensen de sfeer en context weten te waarderen.

RTV-Oost

Henk Jan Karsten was als hoofdredacteur van RTV-Oost aanwezig. Hij vertelde over de activiteiten van de mediaraad. Hij benoemde de insteek van RTV-Oost voor programma’s. De slogan ‘Thuis in Overijssel’ geeft de identiteit goed weer; het gaat om een omroep die vertrouwd wil zijn met de ontwikkelingen en de mensen in de oostelijke provincie. De omroep heeft de ambitie verbindend te willen zijn, spraakmakend en innovatief. Men werkt vanuit drie platforms: een platform groen, economie en hiernumaals. Men wil kerkelijk nieuws niet apart zetten, maar integreren en onder meer met een facebookgroep een gemeenschap ontwikkelen.

Sociale kwaliteit

Janny Wiltjer vertelde over haar betrokkenheid vanuit ProMo (Stichting Protestants Maatschappelijk Activeringswerk) bij een project gericht op de sociale kwaliteit van dorpen en wijken. Het betreft een thema dat direct verwant is met de beschikbaarheid van kerkelijke gebouwen, die zich in nagenoeg alle dorpen en wijken bevinden.

De kring van kerken Overijssel is voornemens op 29 september 2021 (circa 15.00 uur) weer bij elkaar te komen. Dat is met het voorbehoud van Jacobus en het voorbehoud dat de provincie de kring op dat moment kan ontvangen. Vastgesteld is al wel dat men positief staat ten opzichte van dat verder gaande contact met de overheid.  

Aanwezig waren: Theodoor van der Voort en Hanna Bos (Russisch-Orthodox), Henk Mijnders (CGK), Ronald Cornelissen (RKK), Catharinus van den Berg (3-G), Harry Wendt (Remonstrant), Ingeborg Keijzer (Leger des Heils), Laura van Weijen (VEG), Wil Brouwer-Jansen en Klaas van der Kamp (PKN) en Henk Jan Karsten (RTV-Oost) en Janny Wiltjer (ProMo).

Foto: Boven de linkerhelft van de corona-opstelling in Raalte, met v.l.n.r. Henk Jan Karsten, Ronald Cornelissen, Rien van den Berg, Wil Brouwer en Janny Wiltjer. Foto onder: de rechterhelft met v.l.n.r. Janny Wiltjer, Laura van Weijen, Theo van der Voort, Harry Wendt, Ingeborg Keijzer, Henk Mijnders, Hanna Bos.