Publieke theologie vraagt om minder ik en om meer wij

Laat kritische vrienden een reactie geven op je beleidsvoornemens en je manier van presenteren. Stel je er open voor en kijk wat het oplevert. Op verschillende plaatsen past men de techniek toe. In Utrecht vroeg men een reactie van de markmeesteres op een bloemenmarkt; haar beschrijving van de kerk naast het plein leverde een ander marketingconcept op van de kerk. Een andere kerk ervaarde dat men plots voor het gebruik van het antieke doopvont 500 euro kon vragen. En in Den Bosch is de straatpastor nog bezig de opmerkingen te verwerken.

Hetzelfde idee paste het Beraad Grote Steden toe bij een bespreking van de visienota, waarin de leiding van de kerk de ziel en zaligheid voor de komende jaren onder woorden probeert te brengen. Hoe leest een sociaal ondernemer, een vastgoedontwikkelaar, een programmadirecteur zo’n beleidsstuk van de kerk? Oftewel: Hoe is de kerk in beeld in het publieke domein?

De drie inleiders op 25 juni waren mild. Ze uitten alle drie innemende woorden over de manier waarop ze kunnen samenwerken met de kerk. Wie door de vriendelijke toon over het rapport ‘Van U is de toekomst’ heen prikte hoorde ook de uitdaging naar de kerk om meer vanuit een gemeenschappelijk wij te denken en zich minder vanuit een isolement te positioneren. ‘Je doet je als kerk tekort als je je zo intern oriënteert’, ‘maak keuzes en blijf niet al te abstract’, ‘blijf niet hangen in het ‘ik’, maar werk vanuit een ‘wij’’; ‘ik heb 48 keer het woord ‘genade’ geteld en 0 keer het woord ‘gastvrij’’.

Het viel op, dat de buitenwacht positieve verwachtingen heeft van de kerk. Marc van Leent, sociaal ondernemer in Amersfoort, citeerde Pieter Winsemius die ooit vier private partijen identificeerde die een belangrijke rol spelen in het publieke domein; hij sprak van 4 k’s: de kerk, de kroeg, de kantine en de kapper. Miranda van Holland, programmadirecteur van het Geestdriftfestival in Utrecht, ging door op de mogelijkheden van de kerk in het publieke domein. Je moet je niet te snel in een valse tegenstelling laten brengen tussen ‘je bent er in’ of ‘je bent er buiten’. Ze waardeert de publieke theologie als een open bron van wijsheid.

André Hammink, gebiedsdirecteur van de gemeente Rotterdam, sprak waardering uit voor de rol die de kerken in de Maasstad innemen. Vooral in het welzijnsbeleid en de armoedevraagstukken zijn de kerken zichtbaar. Hij signaleerde een samenleving die aan het verbrokkelen is, en noemde de kerk als een partij die mensen met elkaar zou kunnen verbinden. Hij noemde het daarbij van belang om iets concretere beleidslijnen te formuleren en hij prees de afgevaardigde uit een grote stad, die zei dat je ook als kerk af en toe ‘nee’ moet kunnen zeggen.

Foto boven: André Hammink 
Foto onder: Miranda van Holland