Bibberscenario als voorstadium voor verdere samenwerking
Kleine gemeenten staan voor de uitdaging verdere samenwerking te zoeken met buurgemeenten. De vraag daarbij is, wanneer je een beslissende stap durft te wagen. Vaak stelt men integratie uit tot men plaatselijk vastloopt en zich het bibberscenario voltrekt. Dat thema kwam aan de orde bij een bezinning van het breed moderamen van de classicale vergadering op 3 juni 2022.
Er doet zich, zo werd vastgesteld, een vreemde paradox voor. Enerzijds verkondigen we een evangelie van loslaten en toevertrouwen aan de Here God. Anderzijds zetten we in de kerk de hakken in het zand als we zelf worden uitgenodigd om meer samenwerking te zoeken als kerkelijke gemeente op bestuurlijk en pastoraal vlak. ‘We moeten mensen verleiden de behoudtaal los te laten en de verandertaal toe te staan’, zei één van de bm-leden.
Er zijn twee ingrediënten nodig om tot verandering te komen: dat is vertrouwen en motivatie. Er moet een perspectief zijn, waar mensen in geloven. En men moet voldoende vertrouwen hebben dat men dat perspectief kan realiseren. Vaak zit men aanvankelijk nog vast aan de oude referentiekaders. ‘Ik pleit voor rouwpastoraat, ook aan gemeenten’, aldus één van de bm-leden. Iemand maakte een vergelijking met oudere mensen die op een bepaald moment niet meer op zichzelf moeten willen wonen. De omgeving ziet dat, maar mensen zelf zijn soms nog niet toe aan een verhuizing. Het is dan de verantwoordelijkheid van familie en zorg om ouderen op de logica van een verhuizing te wijzen.
In Overijssel-Flevoland is het gebruikelijk om kerkenraden te benaderen met suggesties voor samenwerking op het moment dat een gemeente vacant wordt en parttime wil beroepen. Eén van de bm-leden vertelde dat men in Fryslân de vraag naar samenwerking ook stelt aan gemeenten die fulltime een predikant zoeken, want ook deze grote gemeenten kunnen soms kleine gemeenten helpen.
Financiën
Het breed moderamen verwacht dat de landelijke kerk komend seizoen over de brug komt met financiën voor het regionale werk. In de begroting is 250 euro per ring per jaar beschikbaar gesteld om ook de ringen verder profiel te geven.
Het breed moderamen ging al eerder akkoord met de vorming van een nieuwe gemeente: de hervormde gemeente te Emmeloord, waar mensen terecht kunnen naast de protestantse gemeente te Emmeloord.
Het breed moderamen werkt mee aan een verzoek van de landelijke synode om een raming te geven van het aantal kerkelijke werkers in de classis en een raming van kerkelijke werkers die ook sacramentsbevoegdheid hebben. Eerdere cijfers die landelijk naar buiten werden gebracht lijken van grotere aantallen kerkelijke werkers met sacramentsbevoegdheid uit te gaan dan daadwerkelijk het geval is.
Er gaat een reactie uit van de classis naar de landelijke kerk over de toekomstige afstemming tussen land en regio. De indruk bestaat dat deze verhouding erg formalistisch wordt ingevuld; het breed moderamen pleit voor een benadering passend bij het ambtelijke-kerkelijke karakter van de PKN. De nota is niet zo helder als het gaat om definiëringen van begrippen als ‘kerkelijk spreken’, waardoor de eigen verantwoordelijkheid van de classis ten opzichte van de synode vaag blijft, zo stelde men in de vergadering.
Het breed moderamen sprak ook over de vraag: In hoeverre is het wenselijk een ziekenhuispastor aan een classis te verbinden, of toch eerder aan een gemeente? Voor een classicale binding spreekt het feit dat een ziekenhuis een vaak regionale spreiding van patiënten heeft; voor een gemeentelijke binding kan pleiten dat er enkele voorbeelden zijn van pastores die zich meer op de plaatselijke kerkelijke gemeente oriënteren.
De bijeenkomst in juni was de laatste bijeenkomst waar ds. Hans van Solkema als preses aanwezig was. Hij neemt formeel afscheid in de komende classicale vergadering.