Foto: collectezak in kerk te Goor
Kerkbalans zet breed in
De jaarlijkse geldwervingsactie van de kerken, die gehouden wordt van zaterdag 10 januari tot zaterdag 24 januari, richt zich voor het eerst ook op niet-christenen. Dat heeft de organisatie van Kerkbalans bekend gemaakt.
De kerkleden doen trouw hun toezeggingen aan het begin van het jaar. De bijdragen zijn stabiel. Maar dat is niet genoeg om de inflatie te compenseren. Bijdragen van niet-christenen kunnen daar verandering in brengen, hoopt de organisatie van de actie Kerkbalans.
Ieder jaar houden vrijwilligers van Nederlandse kerken in januari een grote inzamelingsactie. Daarmee kunnen geloofsgemeenschappen een deel van hun kosten dekken. ‘Voor sommige gemeenschappen is deze actie de levensader van de kerk’, zegt Joost Schelling van Vereniging van Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB). Hij is nauw betrokken bij de donatiecampagne.
Om geld op te halen richt Actie Kerkbalans zich op verschillende groepen, zoals nieuwe en trouwe donateurs, ouderen en jongeren. Dit jaar kijkt de organisatie met extra aandacht naar niet-christenen; voor hen moet het makkelijker worden om te doneren aan de kerk.
Zinvolle plek
Op een vernieuwde website van de organisatie staat uitleg voor niet-christenen en andere mensen die minder betrokken zijn bij de kerk. ‘Die zijn vaak best bereid om geld te geven voor de kerk in hun wijk of dorp’, zegt Anna Kruse van Actie Kerkbalans. ‘Ze weten alleen niet altijd waar ze dat kunnen doen. Mensen zien de kerk bovendien niet alleen als een geloofsgebouw. Het is ook een plek met geschiedenis en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten’.
‘Pas als een kerk dreigt te sluiten, komt dat echt bij mensen binnen’, zegt Tabitha van Krimpen. Ze is bedrijfskundige en theoloog en werkt aan de Vrije Universiteit Amsterdam. ‘Mensen staan er niet bij stil hoeveel het kost om een kerk draaiende te houden’.
Protestantse kerken haalden met Actie Kerkbalans afgelopen jaren steeds ongeveer 172 miljoen euro per jaar op. ‘De inflatie van de laatste jaren wordt nu niet ingelopen’, zegt Schelling. ‘Eigenlijk had die 172 miljoen in 2021 nu 204 miljoen moeten zijn’.
Rooms-katholieke kerken halen met de actie een stuk minder op: jaarlijks zo'n 37 miljoen euro. Daarnaast doen ook de Evangelische Broedergemeente en de Oud-Katholieke Kerk van Nederland mee.
Nieuwe mogelijkheden
De theoloog Tabitha van Krimpen wijst op nieuwe mogelijkheden voor de actie Kerkbalans. ‘Er zijn nieuwe manieren nodig om ook jonge generaties te betrekken bij de toekomst van de kerk. Jongeren zijn gewend om maandelijks te betalen voor Netflix en Spotify en waarom dan ook niet voor de kerk?’
Een kerk in Amersfoort experimenteert met abonnementen. Ds. Rolinka Klein Kranenburg van de Veenkerk in Amersfoort vertelt daarover bij de presentatie van de campagne voor 2026. De overstap was spannend, zegt ze. ‘We werken nu met een doorlopend abonnement, dus we hoeven niet meer elk jaar opnieuw geld op te halen’. Bij Actie Kerkbalans moet dat wel, omdat mensen vaak een eenmalige donatie doen. De predikant van de Veenkerk benadrukt dat mensen zonder abonnement nog steeds welkom zijn.
Een ander voordeel voor de Veenkerk is dat de prijs van een abonnement kan meestijgen met de inflatie, zegt Klein Kranenburg. Volgens de predikant gaat de bijdrage jaarlijks omhoog met 3 tot 5 procent.
Kerken staan niet alleen voor de uitdaging leden betrokken te houden. De kosten voor verwarming, lonen en onderhoud zijn ook behoorlijk gestegen.