Kamper hoogleraar wijst oop andere focus diaconie
De aard van het diaconaat verandert. De huidige afbraak van de verzorgingsstaat vraagt om een nieuw verhaal. De term ‘participatiesamenleving’ strooit zand in de ogen, het is een eufemisme voor afbraak. Los je problemen zelf maar op, in je eigen omgeving’. Dat zegt prof. Thijs Tromp, hoogleraar diaconaat aan de PTHU, in het blad #protestant.
Hij legt de vinger bij de veranderingen in de diaconie. Niet iedereen weet zich in de huidige participatiesamenleving staande te houden. ‘Onderdeel van het nieuwe verhaal is dat kerken plaatsen scheppen voor betekenisvolle ontmoetingen’, aldus de hoogleraar diaconaat, ‘het gaat om plaatsen waar iedereen welkom is, zonder voorwaarden. Met een ander tempo, een andere taal, gericht op gemeenschap’.
Tromp onderzoekt de vitalisering en vernieuwing van diaconaal werk vanuit plaatselijke diaconieën en diaconale organisaties. Tromp woont in Kampen, op loopafstand van het Open Hof, de kerk waar nu al bijna een jaar het kerkasiel wordt gehouden en waar Tromp regelmatig over de drempel komt. De wijkkerkenraad heeft een jaar geleden besloten tot deze daad van humaniteit. Impliciet geeft men een publiek geluid af als kerk. Het sluit aan bij Tromps taak, namelijk de verantwoordelijkheid om onderzoek te doen naar strategieën om in de samenleving op te komen voor gerechtigheid. ‘Vanaf de jaren 90 dachten wij, ik ook, dat het neoliberalisme ervoor zou zorgen dat het vanzelf goed zou komen, voor alle mensen. Niet dus’.
Hoe kan er draagvlak ontstaan voor een diaconie, vraagt de redactie aan Thijs Tromp. Tromp wijst de weg terug naar de eredienst. ‘Het kloppend hart van het diaconaat wordt gevierd in het avondmaal. Wij leggen de gaven, die wij al van God hebben gekregen, op tafel. Vroeger: voedsel en geld, waarmee ook de materiële dimensie zichtbaar werd. Mensen staan hun overvloed af aan de Heer. De voorganger, namens de Heer, neemt uit die gaven het brood en de wijn en geeft deze in het ritueel weer terug aan de gemeente. Met als doel: deel wat je van mij hebt gekregen, deel mij, deel jezelf, met allen die het nodig hebben’.
Deze diaconale handeling is niet altijd zichtbaar in de huidige toepassing. ‘Ze kalft verder af door het gebruik van bonnetjes, muntjes en QR-codes. Er wordt zelfs na de kerkdienst gecollecteerd. Zo marginaliseer je het diaconaat en nee, daar word ik niet blij van’, aldus de hoogleraar.
Op de vraag of diaconieën hun stokpaardjes hebben, reageert Thijs Tromp ontkennend. ‘Elke diaconie heeft acties met Kerst en Pasen. Men zamelt levensmiddelen of kleding in, geeft hulp aan vluchtelingen en taallessen voor statushouders, organiseert inloopmomenten en meer. Waar het accent ligt, hangt af van lokale omstandigheden’. Hij voert een pleidooi om aan de acties het goede imago mee te geven: ‘Pas op dat je deze groene tekens van het koninkrijk van God niet wegzet als grijs’.