111 religieuze gebouwen in Flevoland

Voor het eerst zijn alle kerkgebouwen in heel Nederland geregistreerd. Het gaat om alle gebouwen die zijn gebouwd met het oog op een religieuze functie. De werkgroep Toekomst Religieus Erfgoed heeft die klus geklaard met het project ‘Kerken tellen’. Er zijn in totaal 7110 religieuze gebouwen in Nederland. Daarvan staan er 111 in Flevoland.

De database van het erfgoed biedt de mogelijkheid om in te zoomen op diverse regio’s. Daardoor is het – voor zover bekend voor het eerst – dat alle religieuze gebouwen in Flevoland integraal in beeld worden gebracht. De variatie is groot. Het gaat om gebouwen die dienst doen ten behoeve van een religieuze gemeenschap en om gebouwen die inmiddels een herbestemming hebben gevonden, maar vanuit een religieuze intentie zijn gebouwd en als zodanig karakteristieke bouwkenmerken hebben.

De oudste kerk van Flevoland is het Kerkje aan de Zee op Urk, dat dateert uit 1786. Op Urk zijn ook christelijke kerkgebouwen van jonge datum. Diverse kerken stammen van na 2000. De Poort, eigendom van de gereformeerde kerk, is de jongste; H2W architecten heeft het gebouw ontworpen; het was klaar in 2013. Het jongste religieuze gebouw in algemene zin is de Omar Bin Al Khattab moskee in Almere, ontworpen door architect G. Rijnsdorp en gebouwd in 2019.


De gemeente Noordoostpolder is de gemeente met de meeste religieuze gebouwen, er zijn er liefst 43; 12 daarvan zijn in Emmeloord te vinden en 31 vindt men in de omliggende dorpen. Marknesse is met 5 religieuze gebouwen koploper onder de dorpen. De oudste kerk van de gemeente Noordoostpolder is de Enserkerk op Schokland uit 1834.

Qua aantal kerken komt Urk op de tweede plaats met 20 religieuze gebouwen. Almere heeft er 18, waaronder natuurlijk veel jonge gebouwen; één van de jongste gebouwen van een christelijke gemeenschap in Almere is die van het Leger des Heils aan de Pianoweg. Lelystad heeft 16 gebouwen. Dronten 10. En Zeewolde 4, waarvan Het Kruispunt aan de Gedempte Gracht de jongste is.

Flevoland is qua absolute aantallen geen opvallende provincie; maar als je kijkt naar de bouwdatum is deze regio boeiend. Er is geen andere provincie te vinden waar zoveel jonge kerkgebouwen te vinden zijn. De bouw gaat door tot op de huidige dag.

Het ministerie heeft via de werkgroep Toekomst Religieus Erfgoed opdracht gegeven tot een telling en opname in een database om op die manier de variatie aan religieus erfgoed in beeld te brengen. Door secularisatie sluiten diverse gebouwen. De database maakt het mogelijk om beslissingen te nemen over continuïteit en noodzaak diverse soorten architectuur te bewaren voor het nageslacht. De database biedt tegelijk mensen die ruimte zoeken de gelegenheid om in de buurt rond te kijken en te verkennen of eigenaren van religieuze gebouwen hun ruimtes willen verhuren. 


Foto: De Ark op Urk is klaar voor kerst; het is één van de kerkgebouwen uit de 21ste eeuw die men in Flevoland relatief meer vindt dan in andere provincies